In het midden
Dit stukje schreef ik voor het gemeenteblaadje van Geloofsgemeenschap Het Penninckshuis. Ik viel hierbij in voor onze voormalig dominee Fulco van Hulst
“We nemen het woord en het licht mee de wereld in”. Met deze woorden worden meestal onze diensten afgesloten. Dit ontroert mij elke keer. Ik wil mijn geloof en mijn overtuigingen niet op zondag achterlaten in de kerkbankjes. Toch vraag ik me af wat het nou precies is dat ik de wereld in wil nemen. Wat betekent het in deze tijd om christen te zijn? Of nog preciezer: wat willen we dat dit betekent binnen onze eigen geloofsgemeenschap?
Met het vertrek van Fulco zijn we in een spannende fase van verandering terechtgekomen. Ik voel altijd een ondeugende tinteling bij zulke scharniermomenten. Hetzelfde ervaar ik als ik op een groot treinstation sta. “Ik zou zomaar alles om kunnen gooien en een compleet andere kant op kunnen gaan!” Zo voelde het ook een beetje toen we de eerste vergadering van de beroepingscommissie hadden. De commissieleden zijn goed bekend met de cultuur en voorgeschiedenis van onze gemeente. Ook zijn we superverstandig en we willen dit in harmonie aanpakken. Maar toch is er die kleine onderhuidse prikkeling: “We zouden alles om kunnen gooien! Er is geen beter moment dan nu om dit te doen!”
Maar natuurlijk onderdrukken we dit gevoel. Sigrid Coenradie gaf bij haar afscheid ons een groot cadeau van eerlijkheid. Ze hield een spiegel omhoog die toonde dat we stiekem heel erg gehecht zijn aan onze eigen Penninckshuizerige traditie en dat het niet erg is om daar ook bij het aanstellen van onze vaste voorganger rekening mee te houden. Daarom proberen we bij onze commissie ook de serieuze volwassene te zijn en vrolijk maar toch besluitvaardig ons grotemensengezicht op te zetten. We weten ondertussen dat we – hoewel vrijzinnig – niet bijzonder radicaal zijn in ons hoekje van de Brink.
Jezus was wel een groot radicaal. Eigenlijk zou ik het in de jaren 60 provo-traditie met een “k” moeten schrijven: Jezus was een groot radikaal! Hij brak met de traditie, liet de wereldlijke machten naast zich liggen en bewandelde zijn eigen burgerlijk ongehoorzame route naar God en daarmee ons aller heil. Maar het meest radikale was Jezus in Zijn liefde. Zijn liefde voor de wereld en al haar bewoners was grenzeloos. Ik lees het Nieuwe Testament soms alsof het een enthousiast op en neer springende kleuter is. Nog nahijgend van een zonnige dag buitenspelen vertelt ze me in fragmenten over de heerlijkheid: “Alles is fantastisch, alles is zoooo mooi en zelfs dat ingewikkelde klasgenootje blijkt eigenlijk een lieverd en hoort er toch helemaal bij!”. Het is precies deze diepgewortelde compassie die ik tot in mijn vingertoppen wil laten doordringen en met mij mee wil nemen de wereld in.
Deze compassie meenemen de wereld in, dat is wat ik de laatste paar maanden heb gedaan. Dit heeft me op onverwachte plekken gebracht. Tweemaal op het asfalt van de A12 in Den Haag bijvoorbeeld, waar ik met Extinction Rebellion het verkeer blokkeerde om de regering op te roepen een einde te maken aan de fossiele subsidies. Ook bracht het me zittend op de rails van een kolenspoor, waar ik samen met Christian Climate Action een trein blokkeerde die op het punt stond om zijn verwoestende lading steenkolen Europa in te voeren. Ik voel me geroepen om in actie te komen. Ik denk niet dat we genoeg doen om de klimaatverandering te stoppen en huil om al het leven dat dit nu al vernietigt. Bij deze demonstraties voel ik me genoodzaakt om niet netjes binnen de lijntjes van de wet te kleuren. In de traditie van Martin Luther King negeren we op vreedzame en opgewekte wijze de regels, omdat het onrecht anders zegeviert. Daarmee sluit ik me aan in een Bijbelse traditie van burgerlijke ongehoorzaamheid. Van Jezus die op de sabbat mensen genas tot de vroedvrouwen die Mozes het leven spaarden, tot Jeremia die profeteerde voor de tempel. Bij Christian Climate Action bevind ik me in een bonte klimaatoecumene. Er zitten dominees tussen, pastors, zendelingen, katholieken, vrijzinnig protestanten, conservatieven, evangelische mensen. En allemaal delen we dit christelijk vuur dat ons tot deze vorm van actie beweegt.
Stiekem hoop ik iets van dit vuur terug te zien in onze gemeente. Ik begrijp dat de route van directe actie en burgerlijke ongehoorzaamheid niet bij ons allen past, maar het zou heel fijn zijn als we de radikale liefde mogen uitdragen en dat die ons mag verwarmen als we elkaar ontmoeten op zondag. Dat we buiten de lijntjes en traditie naar de aarde en de mens mogen kijken en dat we dit vooral samen mogen doen. We nemen het woord en het licht mee de wereld in!